Skip to main content

Course of Happiness at HARVARD

HARVARD University is one of the most prestigious Universities in the world has a popular course teaching how to be HAPPY. The Positive Psychology class taught by BEN SHAHAR attracts 1400 Students per Semester and 20% of Harvard graduates opt for this elective course. According to Ben Shahar, the Class focuses on Happiness, Self-esteem and Motivation. It provides students the tools to succeed and face life with more joy. This 35-year-old teacher, considered by some to be "the happiness guru", highlights in his class 14 key tips for improving the quality of our personal status and contributing to a positive life.

ЁЯЪйTip 1.
Thank God for everything you have.

Write down 10 things you have in your life that give you happiness. Focus on the good things.

ЁЯЪйTip 2.
Practice physical activity.

Experts say exercising helps improve mood. 30 minutes of exercise is the best antidote against sadness and stress.

ЁЯЪйTip 3.
Don't miss Breakfast.

Some people miss breakfast for lack of time or not to get fat. Studies show that breakfast gives you energy, helps you think and perform your activities successfully.

ЁЯЪйTip 4.
Be Assertive.

Ask what you want and say what you think. Being assertive helps improve your self-esteem. Being left and remaining silent creates sadness and hopelessness.

ЁЯЪйTip 5.
Spend your money on experiences..

A study found that 75% of people felt happier when they invested their money in Travel, Courses and Classes; While only the rest said they felt happier when buying things.

ЁЯЪйTip 6.
Face your challenges.

Studies show that the more you postpone something, the more anxiety and tension you generate. Write short weekly lists of tasks and complete them.

ЁЯЪйTip 7.
Put everywhere nice memories, phrases and photos of your loved ones.

Fill your fridge, your Computer, your Desk, your Room, YOUR LIFE of beautiful memories.

ЁЯЪйTip 8.
Always greet and be nice to other people.

More than 100 inquiries state that just smiling changes the mood.

ЁЯЪйTip 9.
Wear comfortable shoes.

If your feet hurt you, you become moody, says Dr. Keinth Wapner, President of the American Orthopedics Association.

ЁЯЪйTip 10.
Take care of your posture.

Walk straight with your shoulders slightly backwards and the front view helps to maintain a good mood.

ЁЯЪйTip 11.
Listen to music.

It is proven that listening to music awakens you to sing, this will make your life happy.

ЁЯЪйTip 12.
What you eat has an impact on your mood.

Do not skip meals, eat light every 3 to 4 hours and keep glucose levels stable. Avoid excess white flour and sugar. Eat everything & vary your food.

ЁЯЪйTip 13.
Take care of yourself and feel attractive.

70% of people say they feel happier when they think they look good.

ЁЯЪйTip 14.
Fervently believe in God.

With him nothing is impossible. Happiness is like a remote control, we lose it every time, we go crazy looking for it and many times without knowing it, we are sitting on top of it.
=========
        рд╣ाрд░्рд╡рд░्рдб рд╡िрдж्рдпाрдкीрда рд╣े рдЬрдЧाрддीрд▓ рдХिрддी рдоोрдаे рдЖрдгि рдиाрдоांрдХिрдд рд╡िрдж्рдпрдкीрда рдЖрд╣े рд╣े  рд╡ेрдЧрд│े рд╕ांрдЧाрдпрд▓ा рдирдХो.  рд╡ेрдЧрд╡ेрдЧрд│्рдпा рдк्рд░рдпोрдЧाрд╕ाрдаी рдЖрдгि рдЙрдЪ्рдЪ рджрд░्рдЬाрд╕ाрдаी рддे рдУрд│рдЦрд▓े рдЬाрддे рдкрдг рдирд╡рдиिрд░्рдоिрддी рд╣े рдд्рдпाрдЪे рдЕрдЬूрди рдПрдХ рд╡ैрд╢िрд╖्рдЯрдпे рдЖрд╣े.  рдЕрд╢ीрдЪ рдирд╡рдиिрд░्рдоिрддी рддेрдеीрд▓ рдоाрдирд╕рд╢ाрд╕्рдд्рд░ाрдЪे рдк्рд░ाрдз्рдпाрдкрдХ рдмेрди рд╢рд╣ाрд░ рдпांрдиी рдХेрд▓ी. рдЬрдЧाрддीрд▓ рдЕрдд्рдпंрдд рдмुрдж्рдзिрдоाрди рдпुрд╡ा рд╡рд░्рдЧ рдЖрдкрд▓्рдпा рд╡िрдж्рдпाрдкीрдаाрдд рд╢िрдХाрдпрд▓ा рдпेрддो рдкрдг рддрдд्рдпांрдЪ्рдпा рдЖрдиंрджी рд░ाрд╣рдг्рдпाрдЪे рдк्рд░рдоाрдг рдЖрдгि рд╕ंрдЦ्рдпा рд╡рд░्рд╖рдиुрд╡рд░्рд╖े рдШрдЯрдд рдЪाрд▓рд▓ी рдЖрд╣े рдЕрд╕े рдд्рдпांрдиा рдиिрд░ीрдХ्рд╖рдгाрддूрди рд▓рдХ्рд╖ाрдд рдЖрд▓े. рдд्рдпाрдЪी рдХाрд░рдгे рд╢ोрдзрд▓ी рдЕрд╕рддा  рдмेрди рдпांрдЪ्рдпा рдЕрд╕े рд▓рдХ्рд╖ाрдд рдЖрд▓े рдХी рдпुрд╡ा рд╡рд░्рдЧाрддीрд▓ рдЖрдд्рдорд╕рди्рдоाрди рдЖрдгि рдк्рд░ेрд░рдгा рдШрдЯрдд рдЪाрд▓рд▓ी рдЖрд╣े рдЖрдгि рдд्рдпाрдЪा рдд्рдпांрдЪ्рдпा рдЖрдиंрджी рд░ाрд╣рдг्рдпाрд╡рд░ рдкрд░िрдгाрдо рд╣ोрдд рдЖрд╣े. рдд्рдпाрд╡рд░ рдоाрдд рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдд्рдпांрдиी рд╣ाрд░्рд╡рд░्рдб рдЪ्рдпा рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдкрджрд╡ीрд╕ाрдаी рдПрдХ рдирд╡ीрди рд╡िрд╖рдп рдЖрдгрд▓ा рдЖрдгि рдд्рдпाрдЪा рдЕрдн्рдпाрд╕рдХ्рд░рдорд╣ी рд╕्рд╡рддःрдЪ рддрдпाрд░ рдХेрд▓ा. рдЖрдгि рдЕрд░्рдеाрддрдЪ рдд्рдпांрдиी рд╣ा рд╡िрд╖рдп рдкрд░्рдпाрдпी рдаेрд╡рд▓ा рдо्рд╣рдгрдЬे рдЖрдиंрджी рд░ाрд╣рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдХोрдгाрд╡рд░ рдмंрдзрдиे рдЖрдгрддा рдХाрдо рдирдпेрдд. рддुрдо्рд╣ी рдЬрдмрд░рджрд╕्рддीрдиे рдХोрдгाрд▓ा рдЖрдиंрджी рдаेрд╡ू рд╢рдХрдд рдиाрд╣ी рд╣ी рдд्рдпाрдоाрдЧीрд▓ рднूрдоिрдХा рд╣ोрддी. рд╡िрд╖рдпाрдЪे рдиाрд╡े рдЕрд░्рдеाрддрдЪ "рд╣ॅрдк्рдкीрдиेрд╕" рдЕрд╕े рдаेрд╡рдг्рдпाрдд рдЖрд▓े. рдд्рдпाрдЪा рдЕрдд्рдпंрдд рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рдкрд░िрдгाрдо рджिрд╕ूрди рдЖрд▓ा. рд╡िрдз्рдпाрдкिрдаाрдЪी рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдХ्рд╖рдорддा 7000 рдЗрддрдХी рдЕрд╕рддाрдиा рдпा рд╡िрд╖рдпाрд▓ा рджрд░рд╡рд░्рд╖ी 1400 рд╡िрдз्рдпाрд░्рдеी рдкрд░्рдпाрдпी рд╡िрд╖рдп рдо्рд╣рдгूрди рдиिрд╡рдбрддाрдд. рдЗрддрд░ рдХोрдгрдд्рдпाрд╣ी рд╡िрд╖рдпाрдкेрдХ्рд╖ा рдпा рд╡ैрдХрд▓्рдкिрдХ рд╡िрд╖рдпाрдХрдбे рдоुрд▓ांрдЪा рдУрдвा рдЬाрд╕्рдд рдЖрд╣े. рдкрдг 20%рдЪ्рдпा рдорд░्рдпाрджेрдкрд▓ीрдХрдбे рдпा рд╡िрд╖рдпाрд▓ा рдк्рд░рд╡ेрд╢ рджेрддा рдпेрдд рдиाрд╣ी. рд╣ा рдЕрдн्рдпाрд╕рдХ्рд░рдо рдХाрдп рдЖрд╣े рд╣े рдПрдХा рд▓ेрдЦाрдд рдоांрдбрдгे рд╢рдХ्рдп рдирд╕рд▓े рддрд░ी рдмेрди рдпांрдиी рдЦाрд▓ीрд▓ рдкंрдзрд░ा рдоुрдж्рдж्рдпाрдд рдд्рдпाрдЪे рд╕рдЧрд│े рд╕ाрд░ рд╕ांрдЧिрддрд▓े рдЖрд╣े. рддे рдоुрдж्рджे рдЖрдкрд▓्рдпाрд▓ा рд╕рдордЬूрди рдШेрддा рдпेрддीрд▓.
рез. рд╕рдЧрд│्рдпाрдд рдЕрдЧोрджрд░ рддुрдордЪ्рдпाрдХрдбे рдЬे рдЖрд╣े рдд्рдпाрдд рд╕рдоाрдзाрди рдоाрдиाрдпрдЪा рдк्рд░рдпрдд्рди рдХрд░ा. рддुрдордЪ्рдпा рдЖрдпुрд╖्рдпाрдд рддुрдо्рд╣ी рдХेрд▓ेрд▓्рдпा рдХिрдоाрди рдЪांрдЧрд▓्рдпा резреж рдЧोрд╖्рдЯी рд▓िрд╣ूрди рдХाрдвा. рд╕рдоाрдЬाрддीрд▓ рдЪांрдЧрд▓्рдпा рдЧोрд╖्рдЯींрдХрдбे рд▓рдХ्рд╖ рдХेंрдж्рд░िрдд рдХрд░ा.
реи.рд░ोрдЬ рдХिрдоाрди рдЕрд░्рдзा рддाрд╕ рд╡्рдпाрдпाрдо рдХрд░ा рдд्рдпाрдоुрд│े рддाрдг рдЖрдгि рджुःрдЦ рдХрдоी рд╣ोрддे.
рей. рд░ोрдЬ рди рдЪुрдХрддा рдиिрдпрдоिрдд рд╡ेрд│ेрд▓ा рд╕рдХाрд│ी рд╕рдХрд╕ рдиाрд╖्рдЯा рдХрд░ा. рд╕рдХाрд│рдЪे рдЬेрд╡рдг рджिрд╡рд╕рднрд░ рдКрд░्рдЬा рджेрддे рдЖрдгि  рддुрдордЪ्рдпाрдХрдбूрди рдХोрдгрддेрд╣ी рдХाрд░्рдп рдЪांрдЧрд▓्рдпा рдк्рд░рдХाрд░े рд╣ोрддे.
рек.рддुрдордЪ्рдпा рдордиाрдд рдЕрд╕рд▓ेрд▓्рдпा рдЧोрд╖्рдЯी рдордиाрдд рди рдаेрд╡рддा рдд्рдпा рдЗрддрд░ांрд╢ी рдмोрд▓ा. рд╢ांрдд рд░ाрд╣िрд▓्рдпाрдиे рджुःрдЦ рдЖрдгि рд╕рдоाрдзाрди рд╡ाрдврдд рдЬाрддे. рдордиाрддрд▓े рдмोрд▓ाрдпрд▓ा рд╢िрдХा. рдд्рдпाрддूрди рддुрдордЪा рдЖрдд्рдорд╕рди्рдоाрди рд╡ाрдвाрдпрд▓ा рдорджрдд рд╣ोрддे. рдЧोрд╖्рдЯी рдордиाрдд рдаेрд╡рд▓ा рдХी рдЕрдкрд░ाрдзрднाрд╡ рд╡ाрдврддो.
рел. рддुрдордЪ्рдпाрдХрдбे рдЕрд╕рд▓ेрд▓ी рд╕ंрдкрдд्рддी рдЖрдгि рдкैрд╕ा рдЕрдиुрднрд╡ рджेрдгाрд▒्рдпा рдЧोрд╖्рдЯींрд╡рд░ рдЦрд░्рдЪ рдХрд░ा. рддुрдордЪ्рдпा рдХрдоाрдИрддूрди ренрел% рд░рдХ्рдХрдо рдЕрдиुрднрд╡ рджेрдгाрд▒्рдпा рдЧोрд╖्рдЯींрд╡рд░ рдкूрд░्рдг рдХрд░ा. рдпाрдд рд╡ाрдЪрди, рдк्рд░рд╡ाрд╕, рд╕рд╣рд╡ाрд╕, рд╕рд╣рднाрдЧ рдпा рдЧोрд╖्рдЯींрдиा рдк्рд░ाрдзाрди्рдп рдж्рдпा.
рем.рдЖрдкрд▓्рдпाрд▓ा рдЬрдордгाрд░ рдиाрд╣ी рдо्рд╣рдгрдд рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЧोрд╖्рдЯ рдкुрдвे рдврдХрд▓ू рдирдХा. рдд्рдпाрдоुрд│े рдоाрдирд╕िрдХ рддाрдг рдЖрдгि рд╕ंрдХрдЯ рд╡ाрдврдд рдЬाрддे. рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЧोрд╖्рдЯ рдЖрд╡्рд╣ाрди рдо्рд╣рдгूрди рд╕्рд╡ीрдХाрд░ा. рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЖрдард╡рдб्рдпाрд▓ा рдЖрдкрд▓्рдпा рд╕рдоोрд░ीрд▓ рдЖрд╡्рд╣ाрдиांрдЪी рдпाрджी рдХрд░ा рдЖрдгि рдд्рдпाрддूрди рдмाрд╣ेрд░ рдкрдбрдг्рдпाрдЪे рдоाрд░्рдЧ рд╢ोрдзा.
рен. рддुрдордЪ्рдпा рдЖрдЬूрдмाрдЬूрд▓ा рдЪांрдЧрд▓ी рд▓ोрдХं, рдЪांрдЧрд▓्рдпा рд▓ोрдХांрдЪ्рдпा рдЖрдард╡рдгी, рдк्рд░рддिрдоा рдЖрдгि рдШोрд╖рд╡ाрдХ्рдп рд░ाрд╣рддीрд▓ рдЕрд╢ी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХрд░ा. рдЪांрдЧрд▓्рдпा рд▓ोрдХांрд╕ाрдаी рдЖрдгि рдЪांрдЧрд▓्рдпा рд▓ोрдХांрдд рд░ाрд╣рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдЖрд╡рд░्рдЬूрди рд╡ेрд│ рдж्рдпा.
рео.рд╕рддрдд рд╣рд╕рддрдоुрдЦ рд░рд╣ा, рд╣рд╕рдг्рдпाрдиे рдЖрд╡्рд╣ाрдиे рд╕ोрдкी рд╣ोрддाрдд.
реп. рддुрдордЪ्рдп рд╡्рдпрдХ्рддिрдордд्рд╡ाрдХрдбे рд╡िрд╢ेрд╖ рд▓рдХ्рд╖ рдж्рдпा. рдЪाрд▓рддाрдиा рдЦांрджे рдЭुрдХрд╡ूрди рдХिंрд╡ा рд╡ाрдХूрди рдЪाрд▓ू рдирдХा. рдд्рдпाрдиे рд╡्рдпрдХ्рддिрдордд्рдд्рд╡ рднाрд░рджрд╕्рдд рд░ाрд╣рддे рдЖрдгि рдоुрдбрд╣ी рдЪांрдЧрд▓ा рд░ाрд╣рддो.
резреж. рдмрд╕рддाрдиा, рдЙрдарддाрдиा, рдЪाрд▓рддाрдиा рдХिंрд╡ा рдХाрдо рдХрд░рдд рдЕрд╕рддाрдиा рдкाрдпाрд▓ा рдд्рд░ाрд╕рджाрдпрдХ рдард░рдгाрд░ рдиाрд╣ीрдд рдЕрд╢्рдпा рдЪрдкрд▓ा рдХिंрд╡ा рдмूрдЯ рд╡ाрдкрд░рдд рдЪрд▓ा.
резрез. рддुрдордЪ्рдпा рдЖрд╡рдбीрдЪ्рдпा рд╕ंрдЧीрдд рдк्рд░рдХाрд░ाрддीрд▓ рд╕ंрдЧीрдд рдиिрдпрдоिрдд рдРрдХा. рдЖрдкрд▓्рдпा рдЖрд╡рдбीрдЪे рдЧाрдгे рдЧुрдгрдЧुрдгрдд рд░рд╣ा. рдд्рдпाрдиे рддुрдо्рд╣ांрд▓ा рдЖрдиंрджी рд░ाрд╣рдг्рдпाрд╕ рдорджрдд рд╣ोрддे.
резреи. рджुрдкाрд░рдЪे рдЖрдгि рд░ाрдд्рд░ीрдЪे рдЬेрд╡рдг рдиा рдЪुрдХрддा рдШ्рдпा. рдкोрдЯाрд▓ा рдд्рд░ाрд╕ рд╣ोрдгाрд░ рдиाрд╣ी рдЕрд╕े рд╣рд▓рдХे рдЖрдгि рдкрдЪрди рд╣ोрдИрд▓ рдЕрд╕े рдЕрди्рди рд╕ेрд╡рди рдХрд░ा. рд╕рдоाрдзाрдиाрдЪे рдЬेрд╡рдг рдЖрдгि рд╕рдоाрдзाрди рдпांрдЪा рдЦूрдк рдЬрд╡рд│рдЪा рд╕ंрдмंрдз рдЖрд╣े.
резрей.рдоी рджिрд╕ाрдпрд▓ा рдЖрдХрд░्рд╖рдХ рдЖрдгि рд╕ुрди्рджрд░ рдЖрд╣े рдпाрд╡рд░ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдаेрд╡ा. рдЗрддрд░ांрдиा рдХाрдп рд╡ाрдЯрддे рдпाрдХрдбे рд▓рдХ्рд╖ рджेрдК рдирдХा. рд╕्рд╡рддःрд╡рд░ рдк्рд░ेрдо рдХेрд▓ं рдХी рдоाрдгूрд╕ рдЖрдиंрджी рд░ाрд╣рддो.
резрек.рддुрдо्рд╣ांрд▓ा рдордиाрдкाрд╕ूрди рд╡ाрдЯрдд рдЕрд╕ेрд▓ рддрд░ рджेрд╡ाрд╡рд░ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдаेрд╡ा. рдХिрддीрд╣ी рдХेрд▓े рддрд░ी рдЖрдиंрджाрдЪे рдХ्рд╖рдг рд╣ाрддाрддूрди рдиिрд╕рдЯू рд╢рдХрддाрдд рдд्рдпाрд╡ेрд│ेрд╕ рдЖрдкрд▓्рдпाрд▓ा рд╕ाрд╡рд░ाрдпрд▓ा рджेрд╡ाрд╡рд░ीрд▓ рд╢्рд░рдж्рдзा рдХाрдоी рдпेрддे.
резрел. рддुрдордЪ्рдпाрд╡рд░ рдк्рд░ेрдо рдХрд░рдгाрд▒्рдпा рд╡्рдпрдХ्рддीрд╡рд░ рдордиाрдкाрд╕ूрди рдк्рд░ेрдо рдХрд░ा. рдХрдзी рдХрдзी рджुрд╕рд░े рд╕рдоाрдзाрдиी рд╣ोрдг्рдпाрдиे рдЖрдкрд▓्рдпाрд▓ाрд╣ी рд╕рдоाрдзाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддे.
       рдпा рдкंрдзрд░ा рдоुрдж्рдж्рдпाрдЪा рд╕рд╡िрд╕्рддрд░ рдЕрдн्рдпाрд╕ рдпा рд╡िрд╖рдпाрдд рд╡рд░्рд╖рднрд░ рд╡िрдж्рдпाрд░्рде्рдпांрдиा рдХрд░ाрд╡ा рд▓ाрдЧрддो рдЖрдгि рддुрд▓ा рд╣े рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рдкрд░िрдгाрдо рдЭाрд▓्рдпाрдЪे рджिрд╕ूрди рдпेрддे.
©рдЕрдиुрд╡ाрдж: рдХे.рд░ाрд╣ुрд▓

Comments

Popular posts from this blog

рджрдк्рддрд░ рджिрд░ंрдЧाрдИ рдХाрдпрджा, 2006

рджрдл्рддрд░ рджिрд░ंрдЧाрдИ рдХाрдпрджा,  2006 рдоाрд╣िрддी рдЕрдзिрдХाрд░ рдХाрдпрджा реирежрежрел рдЕрдзिрдХ рдк्рд░рднाрд╡ी рд╣ोрдг्рдпाрд╕ाрдаी рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░рдиे ‘рдЕрднिрд▓ेрдЦ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеाрдкрди рдХाрдпрджा’ рд╡ ‘рджрдл्рддрд░ рджिрд░ंрдЧाрдИ рдХाрдпрджा’ рдЕрд╕े рджोрди рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХाрдпрджे реирежрежрем рд╕ाрд▓ी рд╕ंрдордд рдХेрд▓े. рдпाрддीрд▓ рджрдл्рддрд░ рджिрд░ंрдЧाрдИ рдХाрдпрдж्рдпाрдк्рд░рдоाрдгे рд╢ाрд╕рдХीрдп рдХрд░्рдордЪाрд▒्рдпांрдХрдбूрди рд╢ाрд╕рдХीрдп рдХрд░्рддрд╡्рдпे рдкाрд░ рдкाрдбрддाрдиा рдЬो рд╡िрд▓ंрдм рд╣ोрддो, рдд्рдпाрд▓ा рдк्рд░рддिрдмंрдз рдШाрд▓рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдЕрд╢ा рд╡िрд▓ंрдмाрд╕ाрдаी рд╕ंрдмंрдзिрдд рдХрд░्рдордЪाрд▒्рдпांрд╡рд░ рд╢िрд╕्рддрднंрдЧाрдЪ्рдпा рдХाрд░рд╡ाрдИрдЪी рддрд░рддूрдж рдЖрд╣े.рдпा рдХाрдпрдж्рдпाрдоुрд│े рд╕рд░्рд╡рд╕ाрдоाрди्рдп рдиाрдЧрд░िрдХांрдиा рд╢ाрд╕рди рджрд░рдмाрд░ाрдд рдХिрдоाрди рдЙрднे рд░ाрд╣рдг्рдпाрдЪे рддрд░ी рдзैрд░्рдп рдЖрд▓े рдЖрд╣े рдЖрдгि рд╢ाрд╕рдХीрдп рдЕрдзिрдХाрд▒्рдпांрдЪ्рдпा рдмेрдоुрд░्рд╡рддрдЦोрд░рдкрдгाрд▓ा рдеोрдбाрд╕ा рдХा рд╣ोрдИрдиा рдЪाрдк рдмрд╕рд▓ा рдЖрд╣े. рдоाрдд्рд░, рд╣ा рдХाрдпрджा рд╡ाрдкрд░рддाрдиा рдпा рдХाрдпрдж्рдпाрдЪ्рдпा рдорд░्рдпाрджाрд╣ी рд▓рдХ्рд╖ाрдд рдпाрдпрд▓ा рд▓ाрдЧрд▓्рдпा рдЖрд╣ेрдд. рдкрд╣िрд▓ी рдорд░्рдпाрджा рдо्рд╣рдгрдЬे ‘рд╕рджрд░рд╣ू рдХाрдЧрджрдкрдд्рд░ांрдЪा рдЖрдврд│ рд╣ोрдд рдиाрд╣ी’ рдЕрд╢ा рдк्рд░рдХाрд░рдЪी рд╢ाрд╕рдХीрдп рдЦाрдд्рдпांрдХрдбूрди рд╕рд░्рд░ाрд╕ рдоिрд│рдгाрд░ी рдЙрдд्рддрд░े. рдпाрд╡рд░ рдк्рд░рднाрд╡ी рдЙрдкाрдп рдЕрд╕рдгाрд▒्рдпा рдЕрднिрд▓ेрдЦ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеाрдкрди рдХाрдпрджा реирежрежрем рдмрдж्рджрд▓ рдЖрдкрдг рдпाрдЪ рд╕्рддंрднाрддूрди рдХाрд╣ी рдорд╣िрди्рдпांрдкूрд░्рд╡ी рдоाрд╣िрддी рдШेрддрд▓ी, рдЬ्рдпाрдд рдХोрдгрддी рдХाрдЧрджрдкрдд्рд░े рдХिрддी рджिрд╡рд╕ рд╕ांрднाрд│ूрди рдаेрд╡ाрд╡ी рд╡ рд╣ा рдХाрд▓ाрд╡рдзी рд╕ंрдкрдг्рдпाрдЪ्рдпा рдЖрдд рддी рдирд╖्рдЯ рдЭाрд▓ी рддрд░ рд╕ंрдмंрдзिрдд рдЕрдзिрдХाрд▒्рдпाрд▓ा рджрд╣ा рд╣рдЬाрд░ рд░ुрдкрдпे рджंрдб...

рд╢िрдорд▓ा рдХрд░ाрд░: рднाрд░рдд рдЖрдгि рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдпांрдЪ्рдпाрддीрд▓ рд╢ांрддрддेрдЪा рдХрд░ाрд░

рд╢िрдорд▓ा рдХрд░ाрд░: рднाрд░рдд рдЖрдгि рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдпांрдЪ्рдпाрддीрд▓ рд╢ांрддрддेрдЪा рдХрд░ाрд░ рд╢िрдорд▓ा рдХрд░ाрд░ (рдХिंрд╡ा рд╢िрдорд▓ा рдХрд░ाрд░рдиाрдоा) рд╣ा рднाрд░рдд рдЖрдгि рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдпांрдЪ्рдпाрдд реи рдЬुрд▓ै резрепренреи рд░ोрдЬी рдкाрдХिрд╕्рддाрдирдЪ्рдпा рдлाрд│рдгीрдЪ्рдпा рдкाрд░्рд╢्рд╡рднूрдоीрд╡рд░ рдЭाрд▓ेрд▓ा рдПрдХ рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╢ांрддрддेрдЪा рдХрд░ाрд░ рдЖрд╣े. рд╣ा рдХрд░ाрд░ рднाрд░рддाрдЪ्рдпा рд╢िрдорд▓ा рд╢рд╣рд░ाрдд рдЭाрд▓ा рд╣ोрддा. рд╣ा рдХрд░ाрд░ резрепренрез рдЪ्рдпा рднाрд░рдд-рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдпुрдж्рдзाрдиंрддрд░ рдХрд░рдг्рдпाрдд рдЖрд▓ा. рдд्рдпा рдпुрдж्рдзाрдд рднाрд░рддाрдиे рдкाрдХिрд╕्рддाрдирд╡рд░ рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рд╡िрдЬрдп рдоिрд│рд╡ूрди рдкाрдХिрд╕्рддाрдирдордзीрд▓ рдкूрд░्рд╡ рдкाрдХिрд╕्рддाрди рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рдХрд░ूрди рдмांрдЧрд▓ाрджेрд╢ рдо्рд╣рдгूрди рдирд╡े рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдиिрд░्рдоाрдг рдХेрд▓े. рд╣ा рдХрд░ाрд░ рджोрди рджेрд╢ांрдордз्рдпे рд╢ांрддрддा рдк्рд░рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдг्рдпाрдЪ्рдпा рджृрд╖्рдЯिрдХोрдиाрддूрди рдЕрддिрд╢рдп рдорд╣рдд्рдд्рд╡ाрдЪा рд╣ोрддा. рд╢िрдорд▓ा рдХрд░ाрд░ाрдЪी рдкाрд░्рд╢्рд╡рднूрдоी резрепренрез рдЪे рднाрд░рдд-рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдпुрдж्рдз рдкूрд░्рд╡ рдкाрдХिрд╕्рддाрдирдордзीрд▓ рд▓ोрдХांрдиा рд░ाрдЬрдХीрдп рд╣рдХ्рдХ рди рдоिрд│ाрд▓्рдпाрдоुрд│े рддेрдеीрд▓ рдЬрдирддा рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддेрд╕ाрдаी рд▓рдвा рджेрдд рд╣ोрддी. рднाрд░рддाрдиे рдд्рдпा рд▓рдв्рдпाрд▓ा рдкाрдаिंрдмा рджिрд▓ा, рдЖрдгि рдкाрдХिрд╕्рддाрдирд╕ोрдмрдд рдпुрдж्рдз рдЭाрд▓े. рд╣े рдпुрдж्рдз рдбिрд╕ेंрдмрд░ резрепренрез рдордз्рдпे рдЭाрд▓े. рднाрд░рддाрдиे рдкाрдХिрд╕्рддाрдирдЪा рдкрд░ाрднрд╡ рдХेрд▓ा рдЖрдгि репреж,режрежреж рдкेрдХ्рд╖ा рдЕрдзिрдХ рдкाрдХिрд╕्рддाрдиी рд╕ैрдиिрдХ рддाрдм्рдпाрдд рдШेрдКрди рдд्рдпांрдиा рдмंрджी рдмрдирд╡िрд▓े. рдпुрдж्рдзाрдиंрддрд░ рджोрди्рд╣ी рджेрд╢ांрдиी рд╢ांрддрддा рдк्рд░рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдг्рдпाрд╕ाрдаी рдПрдХрдд्рд░ рдпेрдг्рдпाрдЪा рдиिрд░्рдгрдп рдШेрддрд▓ा. рдпाрд╕ाрдаी рд╢िрдорд▓ा рдпे...

The Socio-Economic Impact of Major Scam Cases in India Since Independence.

  The Socio-Economic Impact of Major Scam Cases in India Since Independence. ©Dr.K.Rahual, 9096242452 Introduction Corruption has long been a formidable challenge to governance, economic stability, and institutional integrity in India. Since gaining independence in 1947, the country has made remarkable progress in numerous fields including science, technology, education, and global diplomacy. However, this progress has been repeatedly marred by a series of financial scams and corruption scandals, some of which have had devastating consequences for the economy, public trust, and administrative systems. The working paper titled “Major Scams in India Since Independence: A Comprehensive Analysis of Systemic Fraud and Its Socio-Economic Impact” aims to provide an in-depth exploration of selected high-profile scams that have shaped India’s political economy, administrative accountability, and public perception over the last few decades. This study focuses on thirteen of the mos...